Çin Devlet Başkanı Şi, son dönemde jeopolitik rekabetin yarattığı gerilimlerin arttığı ABD ile ilişkilerin gelişmesi için insanlararası etkileşimlerin ve yerel işbirliğinin önemini vurguladı.
Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre Şi, Çin’i ziyaret eden ABD’nin California eyaleti Valisi Gavin Newsom’ı kabul etti.
Şi görüşmede, ilişkilerin gelişimi için tüm tarafların güçlerini birleştirmesi gerektiğini belirterek “Çin-ABD ilişkileri insana dayanıyor, umut insanların bir araya gelmesinde. Gelecek gençlerin, hayat damarları ise yerelde. İnsanlararası etkileşimler ve yerel işbirliği ilişkiler açısından hayati önemde.” ifadesini kullandı.
Çin ve ABD’nin dünyanın en büyük iki ekonomisi olduğunu, toplam gayrisafi yurt içi hasılalarının dünya ekonomisinin 3’te 1’ini, toplam nüfuslarının dünya nüfusunun 4’te 1’ni birini, ikili ticaret hacminin dünya ticaretinin 5’te birini oluşturduğuna dikkati çeken Şi iki ülkenin çıkarlarının birbirine bağlı olduğunun altını çizdi.
Şi, Çin’in ABD’ye yönelik politikasında daima karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan işbirliği ilkelerine sadık olduğunu, ABD’nin de Çin ile aynı doğrultuda çalışmasını umduklarını dile getirdi.
İki ülkenin yeşil kalkınma ve iklim değişikliği ile mücadele alanlarında büyük işbirliği potansiyeline sahip olduğunu işaret eden Şi, bu alanlardaki işbirliğini güçlendirmenin Çin-ABD ilişkilerinin gelişiminde yeni bir başarı hikayesi olabileceğini kaydetti.
“California, Çin’in uzun vadeli ve güvenilir ortağı olmaya hazır”
California Valisi Newsom da Çin’in son birkaç on yılda kalkınmada büyük başarılara imza attığını, son dönemde özellikle yeni enerji alanında bunun görüldüğünü belirtti.
Dünyada Çin-ABD ilişkilerinden daha önemli bir ilişki olmadığını ifade eden Newsom, “Çin ile ilişkiler, ABD’nin geleceğini ve ABD halkının mutluluğunu yakından ilgilendiriyor.” ifadesini kullandı.
Newsom, yerel işbirliğinin ABD-Çin ilişkilerinin önemli bir parçası olduğunun altını çizerek Çinlilerin tarihsel olarak California eyaletinin inşasına önemli katkıda bulunduğunu, eyaletin iki ülke işbirliği için köprü görevi gördüğünü vurguladı.
Devlet Başkanı Şi’nin ilişkilerin gelişimine dair dile getirdiği ilkelere katıldığını ifade eden Newsom, “Aynı ruhla, California’nın Çin ile etkileşimlerini güçlendirmeyi, iklim değişikliği ve yeni enerji gibi alanlarda işbirliğini artırmayı istiyoruz. California, Çin’in uzun vadeli, istikrarlı ve güvenilir ortağı olmaya hazır.” diye konuştu.
Çin’de 7 günlük ziyaret için bulunan Vali Newsom, Hong Kong Özel İdari Bölgesi ve Guangdong’daki temaslarının ardından başkent Pekin’e geldi.
Newsom, Şi ile görüşmesinden önce Devlet Başkanı Han Cıng ve Dışişleri Bakanı Vang Yi ile bir araya geldi.
ABD-Çin ilişkilerinde diyalog arayışları
Newsom’ın ziyareti, ABD-Çin ilişkilerinde jeopolitik ve ekonomik rekabet ve gerilimlerin yanında ilişkilerde diyalog arayışlarının arttığı bir döneme denk geldi.
Çin’e ait yüksek irtifa balonunun şubatta ABD hava sahasına girmesinin yol açtığı kriz nedeniyle durma noktasına gelen Washington-Pekin ilişkilerinde son dönemde üst düzey temasların yoğunlaştığı gözleniyor.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın balon krizi nedeniyle iptal etiği Çin ziyaretini haziranda yapmasının ardından temmuzda ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ve İklim Değişikliği Özel Temsilcisi John Kerry, ağustosta ise Ticaret Bakanı Gina Raimondo ülkeyi ziyaret etmişti.
ABD Senatosu Çoğunluk Lideri Senatör Chuck Schumer başkanlığındaki bir grup senatör de bu ayın başında Çin’i ziyaret etmiş ve Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından kabul edilmişti.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Vang Yi, üç günlük için yarın ABD’ye gidecek.
Devlet Başkanı Şi’nin, kasımda ABD’nin San Francisco şehrinde yapılacak Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi’ne katılması ve burada Başkan Joe Biden ile görüşmesi bekleniyor. Bakan Vang’ın yapacağı ziyarette, Şi’nin zirveye katılımı ve Biden ile muhtemel görüşmesine dair detayların ele alınacağı öngörülüyor.
Biden ve Şi, en son Kasım 2022’de Endonezya’nın Bali Adası’nda düzenlenen G20 Zirvesi’nde yüz yüze görüşmüştü. Bu yıl Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’deki G20 Zirvesi’ne Biden katılırken, Çin lideri katılmamıştı.
