Bal Taklit ve Tağşiş Oranı Artıyor: Sahte ve Gerçek Balı Ayırt Eden Yöntemler
Son zamanlarda, Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, balda taklit ve tağşiş oranı artmaktadır. Özellikle şeker şurupları, glikoz ve mısır şurupları gibi katkı maddeleri ile üretilen sahte ballar, doğal balın yerini alarak tüketicileri yanıltmakta ve arıcılık sektörünü olumsuz etkilemektedir. Bu durum, halk sağlığını tehdit etmenin yanı sıra, arıcılık sektörünün sürdürülebilirliğini de tehlikeye atıyor.
Gerçek Bal ile Sahte Balı Ayırt Etmek: Laboratuvar Analizleri En Güvenilir Yöntem
Gerçek bal ile sahte bal arasındaki farkları anlamanın çeşitli yöntemleri bulunmaktadır. Ancak, uzmanlar bu yöntemlerin kesin sonuçlar vermediğini ve en güvenilir sonucun laboratuvar analizleriyle elde edilebileceğini belirtmektedir. Balın kristalleşme süresi, rengi, kokusu ve tadı gibi özellikler, balın saflığı hakkında ipuçları verebilir ancak yeterli değildir.
Laboratuvar ortamında yapılan analizler, balın içeriğini detaylı bir şekilde inceleyerek, taklit ve tağşiş olup olmadığını belirleyebilir. Polen tespiti, şeker profili analizi ve nükleer manyetik rezonans (NMR) gibi yöntemler sayesinde, balın gerçek mi sahte mi olduğu kesin bir şekilde anlaşılabilmektedir.
Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB) Başkanı Ziya Şahin, piyasanın taklit ürünlerden arındırılmasını istediklerini belirterek, “Gerçek balın piyasada hakim olmasını amaçlıyoruz” açıklamasında bulunmuştur. Şahin ayrıca, marketlerde oldukça düşük fiyatlarla satılan balların sahte olma ihtimalinin yüksek olduğunu vurgulamış ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın balın saflığını ölçecek NMR makinelerinin 2025 yılından itibaren kullanılacağını duyurmuştur.
Balda taklit ve tağşiş, ekonomik bir sorun olmanın yanı sıra sağlık açısından da ciddi riskler taşımaktadır. Tüketiciler, bal alırken güvenilir markaları tercih etmeli, etiket bilgilerini dikkatlice okumalı ve mümkünse ürünün laboratuvar analiz raporlarını incelemelidir.
Ayrıca, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınladığı taklit ve tağşiş listelerini takip ederek, şüpheli ürünlerden kaçınılmalıdır. Unutulmamalıdır ki, gerçek balın tadı, kokusu ve faydaları sahte ballara göre oldukça farklıdır.
Gerçek ve Sahte Balı Ayırt Etmek için Uygulanabilecek 3 Test
1. Kristalleşme Testi:
- Gerçek Bal: Doğal bal, zamanla kristalleşir. Balınız kristalleşiyorsa, büyük olasılıkla gerçek baldır.
- Sahte Bal: Taklit bal genellikle kristalleşmez çünkü içeriğinde şeker şurupları ve glikoz gibi katkı maddeleri bulunmaktadır.
2. Alev Testi:
- Gerçek Bal: Gerçek bal, su içermediği için hızla yanar.
- Sahte Bal: Sahte bal, genellikle su içerdiği için alev almaz veya zor yanar.
3. Su Testi:
- Gerçek Bal: Gerçek bal, suyun dibine çöker ve topaklanır.
- Sahte Bal: Sahte bal, suya karışır ve yayılır. Hızla dibe çökmez.
