Marksizm, insan ve toplum

“`html

Taner Timur’un “Marksizm, İnsan ve Toplum” Eseri Üzerine Bir İnceleme

Taner Timur, eserinde “Marksizm, İnsan ve Toplum”, dört Fransız yazarın Marx’ın etkisiyle insan ve toplum konularındaki düşüncelerini Marksist bir perspektiften değerlendiriyor. Bu kitap, Marksizmin zenginliğini keşfetmek isteyenler için önemli bir kaynak niteliği taşıyor.

Kitabın başlangıcında Timur, Balibar’ın “Marx’ın Felsefesi” eserine atıfta bulunarak, Marksizmin çeşitli sorunlarını tartışıyor. 124 sayfa boyunca yoğun bir içerik sunan bu eser, Balibar’ın Marx düşüncesinin felsefi yapısına dair görüşlerini detaylıca ele alıyor. Balibar’ın tasnifine göre, Marx bir felsefi sistem oluşturmadı. Marx’ın düşünceleri, felsefedeki klasik doktrin anlayışına aykırı bir formda gelişmiş olup, Balibar’a göre, Marx’ın felsefi katkıları tutarsız bir yapıya sahiptir.

Marksizm, İnsan ve Toplum
Taner Timur, Marksizm, İnsan ve Toplum/Balibar, Seve, Althusser, Bouerdieu, 259 s., Yordam Kitap, 2020

Marx’ın insanın özünü toplumsal ilişkilerin birliği içinde açıklaması, felsefe tarihinde yeni tartışmalara olanak sağlıyor. Geleneksel idealizmin yerine toplumsal ilişkileri koyarak, insanın özünün zenginliğini öne çıkarmıştır. Bu bağlamda, “sembolik praksis” kavramıyla, ideolojinin eleştirisini de gündeme getiriyor. Balibar’a göre, Marx’ın “Alman İdeolojisi” eseri, bu dönüşümün en önemli parçalarından biridir. Üretim ontolojisi, insanın özünü anlayabilmek adına gereklidir, ancak bu kavramın ardında yatan ideolojilerin eleştirilmesi şarttır.

Timur, Balibar’ın tespitlerine katılmakla birlikte, Marx’ın “Kapital” eserinde ideoloji kavramını bazı durumlarda kullandığını savunuyor. Ancak, yabancılaşmanın Marx’ın “1844 El Yazmaları”ndaki anlamından farklı olarak ele alınması gerektiğine dikkat çekiyor. Yabancılaşma kavramı, meta fetişizmi gibi bir bağıntıyla birbirini destekliyormuş gibi görünse de, iki kavramın anlamları oldukça farklıdır.

Timur’un incelediği bir diğer yazar ise Lucien Seve’dir. Seve, “Marksizm ve Kişilik Kuramı”nda yeni bir bilimsel yaklaşım geliştirme iddiasında. Seve, Marx’ın düşüncelerinde, bireyin sosyal ilişkiler içerisinde özünü bulduğunu vurgulayarak, bireyin yeteneklerini “edimler ve potansiyeller” çerçevesinde değerlendirmektedir. Bireysel yetenekler, toplumsal yapı ile doğrudan ilişkilidir ve bu iki unsura dair diyalektik ilişki büyü bir önem taşımaktadır. Bireyin gelişimi, sosyal gereksinimlerle de şekillenirken, kapitalist sistemde bu etkileşim daha da pekişiyor.

Seve, insanların bazı eylemlerinin doğrudan ihtiyaçlarını karşıladığını, ancak çalışma gibi diğer eylemlerin bunun ötesinde daha soyut bir yapıya sahip olduğunu ifade ediyor. Bu durum, birey ile toplumsal ilişkiler arasında bir örtüşme yaratıyor ve bireyin toplumsal rolünü anlama gerekliliğini ortaya çıkarıyor.

Timur’un kitabında dikkat çeken diğer bir bölge ise Althusser’in psikanaliz ve Marksizm ilişkisini incelemesiydi. 1960’larda bu iki düşünce biçimi arasında önemli bir bağ oluştu. Althusser, psikanaliz ile insan bilimleri arasındaki ilişkileri incelerken, soyut kavramların ötesinde somut gerçeklik ile kavramlar arasındaki bağı güçlü bir şekilde kurar.

Son bölümde, Bouerdieu’nun birey ve toplum arasındaki ilişkilerini ele alıyor. Bouerdieu’nun odaklandığı temel kavramlar; “habitus”, “alan” ve “pratik duygu” ile toplumsal dinamikleri anlamaya yönelik önemli bir yaklaşım sunmaktadır. Bouerdieu, bu kavramları geliştirirken Marx’ın düşüncelerinden etkilenmiştir. Bu üçlü, bireyin toplumsal içindeki pratik değerleri ve öznelliği aşmasına yol açan bir çerçeve sunar. Habitus, bireyin içsel toplumsal yapısını ifade ederken, alanlar toplumsal yaşamda özerk alanları simgeler.

Sonuç olarak, Taner Timur’un eseri, Marksizm ile birey-toplum ilişkisine dair önemli tartışmaları derinlemesine ele almakta ve okuyucuya zengin bir düşünme perspektifi sunmaktadır. Dört Fransız düşünürünün yaklaşımını Marksist bir çerçevede incelerken, aynı zamanda edindiğimiz düşünsel mirası sorgulamaya yönlendirmektedir.

“`

Related Posts

YKS SINAV TARİHİ VE GÜNÜ 2025 SAYAÇ | YKS sınavı ne zaman, kaç gün kaldı, hangi gün? Üniversite sınavı YKS (TYT-AYT, YDT) çıkmış sorular 2024!

YKS sınav tarihi 2025 için geri sayım devam ediyor. Özellikle liselere giriş kapsamında uygulanan 2025 LGS sınavı sonrası, milyonlarca üniversite öğrencisinin gündemine YKS sınavı ne zaman? sorusu geldi. Aynı zamanda, söz konusu sınava günler kala YKS çıkmış sorular da adayların yoğunlaştığı bir diğer konu oldu. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca (ÖSYM) yapılacak Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS) giriş belgeleri 11 Haziran’da erişime açıldı. Adaylar, sınava girecekleri yer bilgisini gösteren sınava giriş belgesini, ÖSYM’nin “https://ais.osym.gov.tr” adresinden T.C. kimlik numarası ve aday şifresiyle edinebilecek. Üniversiteye giriş kapsamında haziran ayında uygulanacak olan söz konusu sınav TYT, AYT ve YDT olmak üzere üç oturumda gerçekleşecek. Peki, YKS sınavı ne zaman, kaç gün kaldı 2025? YKS hangi gün? İşte, üniversite sınavı (TYT-AYT, YDT) tarihi ve ayrıntılar.

LGS 2025 SINAV SÜRESİ VE OTURUM SAATLERİ || 2025 LGS ne zaman, kaç dakika sürecek? LGS sınavı saat kaçta başlıyor ve bitiyor?

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından uygulanan Liselere Giriş Sınavı (LGS 2025) için geri sayım başladı. MEB tarafından resmî ve özel ortaokullar ile imam hatip ortaokullarının 8’inci sınıflarında öğrenim gören öğrencilerin fen, sosyal bilimler, Anadolu imam hatip liseleri ile proje okulları, mesleki ve teknik Anadolu liselerinin Anadolu teknik programlarına seçilmesi amacıyla yapılacak merkezî sınav; yurt içinde 973 sınav merkezindeki 3 bin 938 okulda, 62 bin 693 salonda, yurt dışında ise 13 sınav merkezinde, 13 okuldaki 37 salonda gerçekleştirilecek. Peki, 2025 LGS ne zaman, kaç dakika sürecek? LGS sınavı saat kaçta başlıyor ve bitiyor? İşte, LGS 2025 tarihleri ve oturum saatleri

Palestine from ABOVE – “Kuşbakışı Filistin” sergisi

Üsküdar Vapur İskelesi’nde beklerken okudum haberleri: “İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Gazze’deki savaşın bölgenin tamamında İsrail kontrolü sağlanana kadar süreceğini belirtti… Son haftalarda bölgeye yardımlar da engellenmiş durumda…. Birleşmiş Milletler yetkilisi acil yardım gelmemesi durumunda Gazze’deki 14 bin çocuğun (daha) ölebileceğini söyledi…..”

AÖF SINAV SONUÇLARI 2025 FİNAL SINAVI SORGULAMA EKRANI || Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi AÖF sonuçları nasıl, nereden öğrenilir?

Anadolu Üniversitesi açıköğretim programlarının bahar dönem sonu sınav sonuçları açıklandı. Geçtiğimiz hafta sonu yapılan sınavın ardından binlerce öğrenci, AÖF sınav sonuçları için bekleyişe geçmişti. Öğrenciler, her dönemde olduğu gibi sonuçlara “aosogrenci.anadolu.edu.tr​” ekranı üzerinden ulaşabilecek. Peki, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi AÖF sonuçları nasıl, nereden öğrenilir? İşte Açıköğretim sonuçları sorgulama ekranı…

Ehliyet yenileme ücreti 2025 ve son tarih | Ehliyet yenileme randevusu nasıl alınır, gerekli evraklar nelerdir? Eski tip sürücü belgeleri nasıl yenilenir?

Ehliyet yenileme ücreti ve gerekli belgeler, son başvuru tarihinin yaklaşmasıyla beraber öne çıkan konulardan oldu. Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin geçici 10. maddesi uyarınca, eski tip sürücü belgelerinin yenilenmesi için belirlenen süre 31 Temmuz 2025 tarihinde sona erecek. Bu tarihten sonra eski tip sürücü belgeleri geçersiz sayılacak. Cezai duruma düşmek istemeyenlerin ehliyet yenileme başvurusunu son tarihten önce yapması gerekiyor. Sürücü belgesini yenilemek isteyenler, Alo 199 Çağrı Merkezi, mobil uygulama veya “nvi.gov.tr” üzerinden randevu alarak gerekli evrakları tamamlayıp nüfus müdürlüklerine başvurabiliyor. Peki, Ehliyet yenileme randevusu nasıl alınır, gerekli evraklar nelerdir? Eski tip sürücü belgeleri nasıl yenilenir? İşte, o konu hakkında ayrıntılar.

Haftanın Sanat Rotası: Bu hafta, üç büyük şehirde hangi sanat etkinlikleri var?

Her hafta cuma günü yayımlanan bu ajandada, o hafta İstanbul, Ankara ve İzmir’de yapılacak sanat etkinlikleri derleniyor